Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (dziecka) oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (rodzica). Na skutek kryzysu związanego z pandemią COVID-19 może dojść do takiej zmiany sytuacji ekonomicznej, która będzie uzasadniała zmianę orzeczenia albo umowy dotyczącej zakresu obowiązku alimentacyjnego.
Coraz więcej osób zastanawia się, jak będzie wyglądała ich sytuacja finansowa na skutek obecnych wydarzeń w perspektywie najbliższych miesięcy, a nawet lat. Pojawiają się zatem pytania, jak sobie poradzić w dobie pandemii i jakie kroki prawne możemy podjąć w poszczególnych sytuacjach.
1. Czy mogę żądać obniżenia alimentów w związku z COVID-19?
Tak, zgodnie z art. 138 kro:
„w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Oznacza to, że będziemy musieli wykazać, że kryzys związany z pandemią koronawirusa doprowadził do tzw. zmiany stosunków.
Sąd Najwyższy podkreślił, że:
„Przez pojęcie «stosunków» w tym wypadku należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu (np. art. 133 i 135 k.r.o.). Zmiana zatem «stosunków» tak pojmowanych, bez potrzeby zajmowania się zagadnieniami szczególnymi, jest zmianą okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego”.
W skrócie, polega to na porównaniu sytuacji, w jakiej byliśmy, gdy alimenty były zasądzone z sytuacją, w jakiej się obecnie znajdujemy. Jeżeli wykażemy, że nasza sytuacja się pogorszyła, możemy żądać obniżenia obowiązku alimentacyjnego. Przez pogorszenie sytuacji możemy rozumieć m.in. zwolnienie z pracy czy utratę zleceń. Również fakt, że branża, w której pracujemy odczuwa skutki pandemii, które będą miały charakter długotrwały, może stanowić podstawę do wykazywania, że nasza możliwość zarobkowania się zmniejszyła.
Aby wystąpić o obniżenie alimentów konieczne jest złożenie pozwu. Jeżeli uprawdopodobnimy roszczenie, możemy domagać się jego zabezpieczenia poprzez obniżenie kwoty alimentów na czas postępowania.
2. Czy mogę przestać płacić alimenty, skoro nie zarabiam?
Nie, ponieważ w mocy nadal jest orzeczenie/umowa, na podstawie których istnieje obowiązek alimentacyjny. Uchylenie się od dobrowolnego spełniania świadczenia może skutkować wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Poza tym, należy mieć świadomość, że jako rodzic jesteśmy zobowiązani do zapewnienia bytu naszym dzieciom. Jeżeli jesteśmy w trudnej sytuacji – należy przede wszystkim rozmawiać z drugim rodzicem celem wypracowania ewentualnego kompromisu na okres przejściowych problemów.
3. Czy mogę teraz wystąpić o alimenty, skoro sądy nie wyznaczają rozpraw? Jak szybko mogę dostać pieniądze na dziecko?
Obecna sytuacja może być trudna nie tylko pod względem finansowym. Przedłużająca się izolacja, niepewność jutra i emocje z tym związane mogą skłaniać do podejmowania kroków o rozstaniu. Niektórzy właśnie teraz zdecydują się na złożenie pozwu o alimenty, które do tej pory nie były orzeczone przez sąd.
Sprawy alimentacyjne zgodnie z brzmieniem 14a ust. 9 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., nie zostały włączone do katalogu spraw pilnych. Nie oznacza to jednak, że sądy nie pracują i nie podejmują czynności w sprawach. Zatem nic nie stoi na przeszkodzie temu, aby złożyć już teraz pozew, a wraz z nim wniosek o zabezpieczenie roszczenia. Zgodnie z art. 737 kpc:
„Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jeżeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku.”
Jeżeli odpowiednio umotywujemy swój wniosek i opiszemy trudną sytuację, w której się znaleźliśmy, Sąd mając na względzie dobro dziecka z pewnością szybko rozważy konieczność jego finansowego zabezpieczenia.
Należy mieć na uwadze, iż sądy dopiero staną przed obliczem wyzwania jakim będzie rozstrzyganie w sprawach alimentacyjnych w sytuacji ogólnoświatowego kryzysu. Będziemy skrupulatnie śledzić orzecznictwo w tym zakresie.
***
SW Kancelaria Adwokacka
ul. Głowackiego 5/18, 25-368 Kielce
Adwokat Kalina Szczukiewicz tel. 696 416 204
Adwokat Anna Wierzchowska tel. 507 441 474
info@sw-kancelaria.pl
ADWOKAT KIELCE / ADWOKAT ALIMENTY KIELCE / ADWOKAT ROZWÓD KIELCE/ ADWOKAT ROZWODOWY KIELCE