Problem utrudniania, a nawet uniemożliwiania kontaktów rodzica z dzieckiem z pewnością stanowi jedną z większych trudności w polskim prawie rodzinnym. Czy można zapobiec temu zjawisku?
Zgodnie z art. 113 k.r.o.: niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Jednak – niestety – nie zawsze wykonywanie kontaktów z dzieckiem jest sprawą oczywistą i akceptowaną przez oboje rodziców. Niestety, ponieważ dzieci często stają się „kartą przetargową” w sprawach rozwodowych, jak również w sporach pomiędzy rodzicami.
W pierwszej kolejności, należy wskazać, że kontakty z dziećmi są zarówno uprawnieniem, jak i obowiązkiem rodzica. Jeżeli rodzicowi, z którym dziecko nie mieszka na stałe, zależy na utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, a drugi z rodziców stoi temu na przeszkodzie lub utrudnia wykonywanie tych kontaktów, należy wystąpić do sądu ze stosownym wnioskiem o uregulowanie kontaktów. Jeżeli strony łączył związek małżeński, to z takim wnioskiem należy wystąpić w pozwie o rozwód.
Sąd w stosownym orzeczeniu kończącym postępowanie bądź w orzeczeniu zabezpieczającym kontakty określi sposób i czas wykonywania kontaktów z dzieckiem.
Jeżeli rodzic, z którym przebywa dziecko pomimo orzeczenia sądu utrudnia wykonywanie kontaktów, jakie są możliwości egzekwowania spotkań z dzieckiem?
Kara pieniężna.
Pierwszą z możliwości przewidzianą przez kodeks postępowania cywilnego jest zagrożenie nałożeniem grzywny na rodzica utrudniającego lub uniemożliwiającego kontakty. Zgodnie z art. 59815 k.p.c., jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku. Jeżeli pomimo takiego zagrożenia rodzic nadal nie reaguje, wówczas zgodnie z art. 59816 k.p.c., sąd nakłada karę pieniężną – co ważne – za każde naruszenie.
Ograniczenie, a nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej.
Zgodnie z art. 109 k.r.o. w wypadku zagrożenia dobra dziecka, przewidziana jest możliwość ograniczenia władzy rodzicielskiej i poddanie jej wykonywania nadzorowi kuratora. Jeżeli rodzic pomimo orzeczenia sądu o kontaktach z dzieckiem nie wykonuje nałożonych na niego obowiązków, a dodatkowo w sposób złośliwy i rażący chce odseparować dziecko od rodzica, wówczas grozi mu ograniczenie władzy rodzicielskiej. W skrajnych przypadkach, kiedy dziecko jest manipulowane, a rodzic działa w sposób uporczywy narażając nawet zdrowie psychiczne dziecka, może dojść nawet do pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej.
Ochrona dóbr osobistych.
Ciekawym, choć jeszcze nieczęstym rozwiązaniem jest dochodzenie zadośćuczynienia za utrudnianie kontaktów z dzieckiem na drodze postępowania o ochronę dóbr osobistych. Alienacja rodzicielska i izolowanie dziecka może być uznane za działanie o charakterze bezprawnym. W głośnym wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach, sąd uznał, że więzi rodzinne stanowią dobro osobiste a ich naruszenie lub zerwanie może skutkować żądaniem zapłaty zadośćuczynienia na podstawie przepisu art. 448 k.c., co daje podstawę do dochodzenia tego rodzaju roszczeń w oparciu o przepisy o ochronie dóbr osobistych.
Jak widać, dochodzenie swoich uprawnień przeciwko rodzicowi utrudniającemu kontakt z dzieckiem nie jest łatwym zadaniem. Profesjonalny pełnomocnik – adwokat lub radca prawny pomoże jednak odnaleźć się w tej ciężkiej sytuacji prawnej.
***
SW Kancelaria Adwokacka
ul. Głowackiego 5/18, 25-368 Kielce
Adwokat Kalina Szczukiewicz tel. 696 416 204
Adwokat Anna Wierzchowska tel. 507 441 474
info@sw-kancelaria.pl
adwokat rodzinny kielce / adwokat kielce / sprawy rodzinne / utrudnianie kontaktów z dzieckiem